Vitamin B12 có trong nguồn thực phẩm như thịt, cá, gan, trứng, sữa… Nhu cầu hàng ngày của vitamin B12 từ 1 - 3mcg (Xem thêm bài Vitamin B12: những điều cần biết, TSK số 657, trang 5).

Khi chế độ dinh dưỡng kém hay cơ thể bị rối loạn hấp thu, chuyển hóa vitamin B12, dẫn đến thiếu hụt vitamin B12 và làm giảm số lượng hồng cầu khỏe mạnh lưu thông trong cơ thể, gây ra tình trạng thiếu máu do thiếu vitamin B12.

Triệu chứng

Các triệu chứng thiếu máu do thiếu vitamin B12 khởi phát từ từ: ở giai đoạn đầu thường không xuất hiện triệu chứng rõ rệt, ở giai đoạn cuối xuất hiện các triệu chứng: chán ăn, mệt mỏi, sút cân, da xanh xao, cảm giác tê ở ngón tay, ngón chân, tim đập nhanh, khó thở, giảm trí nhớ, khó tập trung…

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân gây ra thiếu máu do thiếu vitamin B12.

- Dinh dưỡng: chế độ dinh dưỡng thiếu vitamin B12;

- Bệnh lý: người bị viêm dạ dày, ruột mãn tính hay phẫu thuật dạ dày, ruột, mắc bệnh gan (viêm gan, xơ gan…), suy giáp... cơ thể không hấp thu hay chuyển hóa vitamin B12 nên thường bị thiếu máu do thiếu vitamin B12;

- Thuốc: một số loại thuốc khi sử dụng trong một thời gian dài, sẽ gây ra tác dụng phụ thiếu máu do thiếu vitamin B12.

Tác dụng phụ của thuốc gây thiếu máu do thiếu vitamin B12

Một số thuốc gây ức chế sự hấp thu vitamin B12 của cơ thể, nên khi sử dụng trong một thời gian dài sẽ gây ra thiếu máu do thiếu vitamin B12.

- Metformin là thuốc thường được sử dụng trong điều trị đái tháo đường týp 2. Do ức chế hấp thu vitamin B12 ở ruột, nên khi sử dụng metformin trong một thời gian dài sẽ gây ra thiếu máu do thiếu vitamin B12.

- Nhóm thuốc ức chế bơm proton (omeprazol, pantoprazol, esomeprazol...) và nhóm thuốc kháng histamin H2 (cimetidin, ranitidin...): là hai nhóm thuốc thường được sử dụng trong điều trị các bệnh lý về dạ dày. Do gây ra tác dụng phụ ức chế hấp thu vitamin B12 ở dạ dày, nên khi sử dụng trong một thời gian dài sẽ gây ra thiếu máu do thiếu vitamin B12.

- Colchicin là thuốc thường được sử dụng trong điều trị bệnh gout, có tác dụng ức chế sự hấp thu vitamin B12 của cơ thể nên gây ra thiếu máu do thiếu vitamin B12.

Ngoài các thuốc trên, còn có một số thuốc khác như các thuốc kháng sinh (gentamicin, neomycin, tobramycin...), thuốc chống động kinh (phenytoin, phenobarbital...) cũng gây ra tác dụng phụ thiếu máu do thiếu vitamin B12.

Vì vậy, khi sử dụng thuốc trong một thời gian dài, nếu thấy xuất hiện các triệu chứng của thiếu máu do thiếu vitamin B12, người bệnh cần nhanh chóng thông báo cho thầy thuốc để có hướng xử lý thích hợp.