Những ngày cuối tháng 4/1975 qua ghi chép của một bác sĩ (phần 1)

GS.TS.BS Trần Tịnh Hiền

Những ngày cuối tháng 4/1975, bác sĩ Trần Tịnh Hiền khi ấy là một bác sĩ nội trú của Bệnh viện Chợ Quán (nay là Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM). Có mặt tại chỗ làm trong giờ phút lịch sử của đất nước, ông đã có những ghi chép của riêng mình. Tạp chí Thuốc & Sức Khỏe xin trích đăng một phần ghi chép này

Trước năm 1975, Bệnh viện nhiệt đới TP.HCM có tên là Bệnh viện Chợ Quán. Ảnh: BVNĐ 

Ngày 29/4/1975

Sáng dậy, đứng trên cầu thang lộ thiên khu nội trú thấy hai chiếc  Skyraider đang cắm xuống thả bom hướng Phú Lâm. Một tia sáng từ dưới vút lên, chiếc phi cơ còn đang lấy lại độ cao thì nổ tung do trúng đạn ngay đuôi, không thấy dù bung ra. Chiếc thứ hai lồng lộn nhào xuống, tiếng bom lục bục vọng về lẫn khói đen bốc lên. Bỗng một chiếc C119 bay thấp bên kia sông Hàm Tử kéo theo một vệt khói đen rồi vài phút sau thấy đám khói lớn vươn lên phía Quận 6 và một tiếng nổ lớn.

Xuống sân lấy Honda tôi gặp M., người học trên một lớp, hai đứa cùng vào Bệnh viện Chợ Quán. Tôi đến gặp bác sĩ Huỳnh Ngọc Xuân, phụ trách Bộ môn Nội khoa ở Bệnh viện Chợ Quán. Cô Xuân bảo các nội trú còn ở lại thì chữa bệnh cho bệnh nhân như thường. Buổi trình bệnh buổi sáng kết thúc sau 5-10 phút, thay vì thông thường là 60-90 phút. Mọi người ai cũng lo lắng, chộn rộn.

Khám bệnh xong gần trưa, nội trú kéo về Bệnh viện Bình Dân vì ở đây có khu riêng rộng rãi cho nội trú, mỗi phòng bây giờ có đến 4-5 người. Tôi xuống phòng khám phụ thêm vì bệnh nhân bị thương vào đông quá. Có một anh chàng bị trúng đạn ở đầu, nên sau khi băng bó một bác sĩ bảo chuyển đi bệnh viện Chợ Rẫy. Súng nhỏ nổ vang nhiều hướng, bệnh nhân đã được đưa ra băng ca nhưng chưa ai lên xe. Mọi người nhìn nhau, tôi nhảy lên gọi theo một y tá và bảo tài xế mở còi chạy ngược đường Phan Thanh Giản (Điện Biên Phủ bây giờ) cho nhanh.

Xe vừa tới Ngã Bảy thì có 3 thiếu niên mang AK-47 nhảy ra chặn đầu xe và hỏi: “Mấy anh đi đâu?”. Vẫn ngồi trên xe, tôi nhoài người ra bảo: “Có người trúng đạn vào đầu cần chuyển về Bệnh viện Chợ Rẫy gấp nè mấy anh!”.

Một người muốn lên xe xem, nhưng người kia lại ngăn cản và nói: “Thôi để người ta đi, có người đang bị thương chảy máu kìa”. Thế là xe vọt lên chạy luôn. Đến Bệnh viện Chợ Rẫy, khu cấp cứu vẫn hoạt động bình thường, người ra vào tấp nập. Bên ngoài, tiếng súng vẫn rãi rác.

Quay lại Bệnh viện Bình Dân, khám bệnh nhân xong tôi gặp T., cùng là dân Đà Nẵng sau tôi hai lớp. T. nhờ đổi tiền USD nên hai đứa chạy lên nhà bà dì ở Phú Nhuận. Ngoài đường xe cộ hối hả ngược xuôi, xe nào cũng chở theo nhiều trẻ em, phụ nữ.

Mấy chiếc trực thăng sơn chữ ICCS (Ủy ban Kiểm soát và Giám sát việc thi hành Hiệp định Paris) quần quần trên một số nóc nhà.

Trên sóng phát thanh FM của Mỹ ở Sài Gòn vang lên bản nhạc  'I'm Dreaming of a White Christmas', dấu hiệu khởi động cuộc di tản bằng phi cơ.... Điện văn cuối cùng của Sứ quán Mỹ được gửi đi: “Hy vọng lịch sử sẽ không bao giờ được lặp lại. Đây là Sài Gòn. Xin từ biệt”.

Đến nhà dì không gặp, chạy sang nhà bạn gái, tôi hy vọng có thể giúp bạn đổi tiền, nhưng ở đây cũng không còn ai. Cô bạn nước mắt ràn rụa chỉ nói: “Cả nhà sắp đi…”. Tôi biết có thể sẽ không bao giờ gặp lại nhau, bèn nhìn vào đôi mắt cô và nói nhỏ “Adieu” (Vĩnh biệt). Sau này tôi chỉ gặp lại bạn một lần, cả hai lúc đó đều đã 'tay bế tay bồng'.

Khoảng 2-3 giờ chiều tôi nghe nhiều tiếng phi cơ. Nhìn lên trời, một cảnh tượng chưa từng có: Bầu trời Sài Gòn như có một đàn ong vỡ tổ, tầng cao là F4 Phantom, tầng thấp là trực thăng, lớn có, nhỏ có bay ngập trời. Vài đám đen nổ bung ra, đó là cao xạ ai đó bắn lên, nhưng chỉ rải rác.

Đêm đến cả nhóm nội trú chuyển về đường Nguyễn Tri Phương, ngủ lại trong nhà một người trong nhóm. Suốt đêm, trực thăng rì rầm, kèm theo tiếng súng và hỏa châu.

Ngày 30/4/1975

Ngày 30/4/1975, chiến tranh Việt Nam kết thúc sau tuyên bố đầu hàng của chính quyền cũ. Ảnh: NEWS

Trời bắt đầu sáng, BBC loan tin Hoa Kỳ tuyên bố chiến dịch di tản đã chấm dứt, lúc đó khoảng 6 giờ sáng, nhưng theo Frank Snepp kể trong cuốn “Decent Interval” (tựa sách tiếng Việt “Cuộc tháo chạy tán loạn”) thì toán thủy quân lục chiến Mỹ sau cùng đã rút lúc 7 giờ 53 phút.

Gần trưa, trở về khu nội trú thì nghe tin “đầu hàng”. Chúng tôi bắt đầu thu dọn đồ đạc, sách vở, trang bị, nhất là gạo ở nhà bếp. Chạy lên đường Nguyễn Thông, tôi tìm một người quen nhưng hắn lặn mất. Tạt qua khu nội trú Bệnh viện Bình Dân, tiếng súng nhỏ vẫn nổ ran phía đường Cộng Hòa gần đại học Khoa học.

Bệnh nhân bị thương vào nhiều. Lúc này mấy nội trú không tham gia mổ rủ nhau lên sân thượng ngồi nhìn xuống đường thấy một đoàn xe tăng đang tiến vào trên đường Trần Quốc Toản (nay là đường 3/2).

Đêm đến tôi ngã lưng trong phòng nội trú, không ai nói năng gì, cố gắng ăn chén cơm nhà bếp mang lên cho các nội trú. Sau hơn 15 năm dài, đây là đêm đầu tiên tôi không nghe tiếng súng ầm ĩ của phi cơ. Sự yên tĩnh làm tôi không sao ngủ được.

GS.TS.BS Trần Tịnh Hiền trải qua nhiều vị trí tại Bệnh viện Nhiệt đới TP.HCM. Năm 1989 ông được bổ nhiệm phó giám đốc bệnh viện. Từ năm 2008, ông là thành viên Ban đánh giá về đạo đức trong nghiên cứu Y sinh học trên người của Bộ Y tế. Từ năm 2010, ông đảm nhiệm cương vị Giám đốc nghiên cứu Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng ĐH Oxford.

Ông được Hiệp hội Hoàng gia về Y tế và Vệ sinh Nhiệt đới (Anh quốc) trao Huy chương Mackay năm 2010 vì những thành tích nổi bật trong điều trị các bệnh lây nhiễm tại Việt Nam. Ông dành tâm huyết đời mình để nghiên cứu chống sốt rét, góp công tìm ra cách chữa bệnh chữa bệnh này từ chiết xuất cây thanh hao hoa vàng. Ông cũng là một trong những người đi đầu trong cuộc chiến chống SARS.

 

Theo: TSK số 694

[Banner Mid] Hồng Phát


Ý kiến của bạn

{% item.name %}

{% item.comment %}

Đọc thêm

sile

Cứu sống thai nhi có khối u khổng lồ ngay trong bụng mẹ

07/09/2025 00:00:00 GMT+0700

Ngày 8/9, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (UMC) cho biết đã cứu sống thành công công một thai nhi có khối u khổng lồ ngay từ trong bụng mẹ nhờ thủ thuật can thiệp bào thai.

sile

Đừng để AI làm xói mòn quan hệ thầy thuốc - bệnh nhân

26/08/2025 00:00:00 GMT+0700

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chăm sóc sức khỏe đang phát triển mạnh mẽ, giúp bác sĩ có nhiều lợi thế trong chẩn đoán và ra quyết định lâm sàng, nhưng nó cũng có thể khiến mối quan hệ thầy thuốc - bệnh nhân bị xói mòn.

sile

Bộ Y tế: Tuyệt đối không dùng thuốc chứa Phenylbutazone

19/08/2025 00:00:00 GMT+0700

Ngày 19/8, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã phát đi cảnh báo khẩn về việc tuyệt đối không mua, bán hoặc sử dụng thuốc chứa Phenylbutazone do nguy cơ gây dị ứng và tử vong cao.

sile

Tổng tỉ suất sinh giảm: Thách thức chăm sóc sức khỏe và an ninh

10/08/2025 00:00:00 GMT+0700

Vừa mới đây, để hỗ trợ giải quyết tình trạng mức sinh thấp, TP.HCM đề xuất tặng giấy khen kèm tiền mặt 30 triệu đồng đối với cấp xã liên tục đạt và vượt tỉ lệ 60% cặp vợ chồng trong tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con, tặng bằng khen của Chủ tịch UBND TP kèm tiền mặt 60 triệu đồng đối với xã 5 năm liên tục đạt và vượt tỉ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con. Riêng phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi được hỗ trợ một lần bằng tiền là 3 triệu đồng.

sile

PGS.TS.BS Lê Thượng Vũ: “Không thuốc lá là giải pháp tốt nhất để phòng ngừa ung thư phổi”

13/08/2025 00:00:00 GMT+0700

Ung thư phổi (UTP) là vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng lo ngại. Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) (GLOBOCAN), năm 2022 có 2,5 triệu ca mắc mới và 1,8 triệu ca tử vong vì UTP. Tạp chí Thuốc & Sức Khỏe đã trao đổi với PGS.TS.BS Lê Thượng Vũ, trưởng Khoa Hô hấp Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, về chủ đề này nhân Ngày Ung thư phổi thế giới 1/8/2025.

sile

9 triệu người chết vì không khí bẩn, đừng xem là bình thường

04/08/2025 00:00:00 GMT+0700

Mỗi năm ô nhiễm không khí khiến ít nhất 9 triệu người tử vong sớm trên toàn cầu, gấp 3 lần số tử vong vì bệnh lao, sốt rét, AIDS cộng lại. Nhưng bất chấp con số này, vấn nạn ô nhiễm không khí vẫn chưa được nhiều người nhận thức đúng.

sile

{% item.title %}

{% item.time_ago %}

{% item.short_description %}