Theo khảo sát của Viện Răng Hàm Mặt Trung ương, có tới 90% người Việt Nam mắc các bệnh về răng và lợi ở các mức độ khác nhau. Vậy tại sao tỷ lệ người mắc bệnh răng - lợi cao như thế; tại sao hàm răng người Việt trông không đẹp bằng nhiều nước khác? Xét cho cùng là chúng ta chưa có một chủ trương, chính sách nào cơ bản về chăm sóc, bảo vệ răng lợi cho nhân dân.

Những bệnh răng - lợi phổ cập là:

– Viêm lợi (nướu): nguyên nhân thường gặp nhất là vệ sinh răng miệng kém, nếu không điều chỉnh thói quen và điều trị sẽ dẫn tới viêm quanh răng, mất răng và nặng hơn nữa là ảnh hưởng đến tim, phổi và các cơ quan khác.

– Sâu răng: do vi khuẩn tác động làm vàng, ố răng, tiêu hủy cấu trúc của men răng, tạo lỗ hổng trên bề mặt răng.

– Viêm quanh răng (viêm nha chu): gây tổn thương lợi và dây chằng, xương ổ răng, gây đau nhức, hôi miệng, chảy máu khi đánh răng.

– Hôi miệng: do vi khuẩn phát triển nhanh mà lượng nước bọt không đủ để làm sạch răng và do vệ sinh răng miệng không đúng cách.

– Bệnh vôi hóa tuyến nước bọt còn gọi là sỏi tuyến nước bọt: do calci trong nước bọt lắng đọng quanh khối viêm lâu ngày tạo thành sỏi, chắn ngang tuyến nước bọt làm nó sưng; ngoài ra, sỏi còn gây áp xe, sưng nóng, đau tại chỗ; đau dây thần kinh, đòi hỏi phải phẫu thuật để lấy ra.

Đối với mỗi bệnh có cách điều trị, xử lý riêng. Ở đây cần bàn luận rộng hơn.

Trước tiên là bệnh răng lợi ảnh hưởng tới tỷ lệ lớn dân số như đã nêu ở trên, nhưng chưa được các cấp quản lý quan tâm đầy đủ. Không chỉ ý thức người dân còn kém mà các cơ quan truyền thông, giáo dục, y tế cũng chưa chú trọng.

Chưa có nghiên cứu khảo sát nào tìm ra ảnh hưởng do thiếu fluor ở miền núi và một số địa phương khác khiến cho tình hình sức khỏe răng miệng của người dân nơi đó bị ảnh hưởng. Liệu có chính sách bổ sung fluor vào khẩu phần như kiểu làm muối iod đại trà đối với những vùng thiếu fluor được không?

Trong Danh mục Thuốc thiết yếu và Danh mục Thuốc bảo hiểm y tế cũng khó tìm ra thuốc đặc hiệu chữa bệnh răng - lợi. Người dân hoặc phải tự ra nhà thuốc hoặc đi tìm các dược liệu, tinh dầu và phương thuốc dân gian để chữa trị. Nếu như đến phòng khám nha khoa, họ rất ngại vì nghĩ rằng chưa chi đã phải chi tiền để trám (hàn), làm răng giả.

Bản thân người dân còn coi thường việc chăm sóc răng - lợi cho chính mình và giáo dục con cháu từ khi còn nhỏ biết cách chăm sóc răng miệng hằng ngày. Cần xây dựng ý thức và tạo thành thói quen giữ vệ sinh và chăm sóc răng lợi cho mọi người.

Tuy bệnh răng - lợi không phải là bệnh xã hội theo định nghĩa của Bộ Y tế, nhưng nó chiếm tỷ lệ lớn trong xã hội, nên cần có sự quan tâm của Nhà nước và sự vào cuộc, tham gia của các ngành, các đoàn thể và nhân dân.