Bằng cách sử dụng dữ liệu di truyền của hơn năm triệu người, một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đã tạo ra một xét nghiệm di truyền được gọi là điểm số nguy cơ đa gen (PGS), có thể dự đoán tình trạng béo phì ở tuổi trưởng thành ngay từ khi còn nhỏ. Phát hiện này có thể giúp xác định trẻ em và thanh thiếu niên có nguy cơ béo phì di truyền cao hơn, những người có thể được hưởng lợi từ các chiến lược phòng ngừa có mục tiêu, chẳng hạn như can thiệp lối sống, ngay từ khi còn nhỏ. 

Nghiên cứu xuất phát từ Liên minh Nghiên cứu di truyền về Đặc điểm nhân trắc học (GIANT), một dự án hợp tác quốc tế của các nhà nghiên cứu di truyền học người chuyên nghiên cứu cấu trúc di truyền của các đặc điểm nhân trắc học như chiều cao và chỉ số khối cơ thể. 

Xét nghiệm béo phì sớm để can thiệp lối sống ngay khi còn nhỏ. Ảnh minh họa: Freepik

Những biến thể tinh tế trong bộ gen của chúng ta có thể ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe. Hàng ngàn biến thể di truyền đã được xác định làm tăng nguy cơ béo phì. PGS giống như một máy tính kết hợp tác động của các biến thể nguy cơ khác nhau mà một người mang trong mình và đưa ra điểm số tổng thể. Để tạo ra PGS, các nhà khoa học đã sử dụng dữ liệu di truyền của hơn năm triệu người - bộ dữ liệu di truyền lớn nhất và đa dạng nhất từ trước đến nay. Sau đó, họ tiến hành thử nghiệm PGS mới về béo phì trên bộ dữ liệu về đặc điểm thể chất và di truyền của hơn 500.000 người. 

Các nhà khoa học cũng đã nghiên cứu mối quan hệ giữa nguy cơ béo phì di truyền của một người và tác động của các biện pháp can thiệp giảm cân dựa trên lối sống, chẳng hạn như chế độ ăn uống và tập thể dục. Họ phát hiện ra rằng những người có nguy cơ béo phì di truyền cao hơn phản ứng tốt hơn với các biện pháp can thiệp nhưng cũng tăng cân nhanh hơn khi các biện pháp can thiệp kết thúc. 

Tuy nhiên, PGS mới cũng có hạn chế. Mặc dù dựa trên bộ gen của một quần thể rộng hơn, mang tính đại diện toàn cầu hơn, nhưng nó lại dự đoán béo phì ở những người có tổ tiên giống người châu Âu tốt hơn nhiều so với những người có tổ tiên châu Phi. 

Nguồn: University of Copenhagen, 7/2025

Theo TSK số 697