Thuốc giả bị lực lượng chức năng phát hiện thu giữ. Ảnh: CAND

Tại hội thảo về ngăn chặn thuốc giả do Báo Tiền Phong tổ chức vào ngày 26/5, ông Nguyễn Quang Huy, Phó Chi cục trưởng Quản lý thị trường TP.HCM, cho biết riêng năm 2024 và 5 tháng đầu năm nay, lực lượng chức năng đã thu giữ hơn 262.000 sản phẩm thuốc tân dược vi phạm, trị giá hơn 15,4 tỷ đồng, đồng thời xử phạt hơn 2,2 tỷ đồng. Cùng với đó, 4 vụ việc có dấu hiệu tội phạm đã được chuyển cho cơ quan điều tra.

Nhưng không chỉ tân dược, cơ quan chức năng cũng phát hiện 38 vụ sai phạm về thực phẩm chức năng, tạm giữ hơn 18.000 sản phẩm, tổng trị giá hơn 835 triệu đồng và xử phạt hơn 786 triệu đồng.

Ở một quốc gia có hơn 100 triệu dân như nước ta, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân là rất lớn. Vào năm 2023, tổng giá trị thị trường dược phẩm Việt Nam được định giá khoảng 7 tỷ USD, bình quân tiêu thụ thuốc 70 USD/ người, thuộc nhóm các quốc gia có giá trị dược phẩm và tốc độ phát triển ngành dược nhanh trên thế giới.

Với tầm vóc và quy mô như thế, sự hiện diện và len lỏi của thuốc giả vào thị trường là điều khó tránh khỏi. Và vấn nạn này cũng đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thừa nhận, khi cho rằng ít nhất 1 trong 10 loại thuốc ở các nước thu nhập thấp và trung bình là thuốc không đạt chuẩn chất lượng hoặc thuốc giả.

Các loại thuốc tân dược giả bị cơ quan chức năng phát hiện và thu giữ tại tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: Công an Thanh Hóa

Thật ra thuốc giả đã được ghi nhận tại nước ta từ lâu, trong đó có những vụ việc nghiêm trọng như thuốc ung thư giả của VN Pharma hay thuốc kháng sinh giả của Health 2000 Canada. Nhưng để ngăn chặn vấn nạn thuốc giả đang có chiều hướng gia tăng, quyết tâm của các ngành chức năng là chưa đủ, mà còn cần những giải pháp đồng bộ, cũng như cần giải pháp tháo gỡ khó khăn cho những công việc hiện tại.

Đơn cử việc lấy mẫu thuốc kiểm nghiệm như hiện tại là quá ít, vì thế tỷ lệ thuốc giả ở Việt Nam theo công bố rất thấp, chưa phản ánh đúng thực trạng thuốc giả hiện nay. Tại hội thảo vừa qua, TS.DS Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Quản lý Dược, cũng thừa nhận chuyện này và lý giải ngân sách dành cho kiểm nghiệm thuốc hàng năm không đủ so với nhu cầu và mong muốn có giải pháp khắc phục.

Một vấn đề khác cũng cần đặc biệt quan tâm là áp dụng công nghệ thông tin để quản lý việc bán thuốc kê đơn cũng như truy xuất nguồn gốc thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Ý tưởng này đã được đặt ra cách đây 7 năm bằng Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 23/8/2018 của Thủ tướng Chính phủ, nhưng đến nay công tác liên thông đơn thuốc của các cơ sở khám chữa bệnh trên phạm vi toàn quốc vẫn chậm trễ, dù thời hạn cuối đối với nhóm cơ sở khám chữa bệnh quy định tại thông tư 04/2022/ TT-BYT là ngày 30/6/2023. Trong bối cảnh xu hướng số hóa và thương mại điện tử bùng nổ như hiện nay, vấn đề này dứt khoát phải được khắc phục.

Nhưng phòng chống thuốc giả không thể là việc của các nhà quản lý mà còn cần phải có sự chung tay của cả cộng đồng và xã hội. Một điều dễ nhận thấy là không ít người dân vẫn còn thói quen mua thuốc theo dạng xách tay, thuốc trôi nổi trên thị trường; hoặc mua thuốc không theo toa bác sĩ, và điều này vô tình tạo điều kiện cho thuốc giả hoành hành. Vì thế nâng cao nhận thức cho người dân là điều cần phải đặt ra.

Phải thừa nhận tình hình thuốc giả hiện nay ở nước ta hết sức phức tạp, do đó cuộc đấu tranh chống lại vấn nạn này là vô cùng khó khăn. Trong bối cảnh các ngành chức năng đang ráo riết thực hiện nhiều Công điện của Thủ tướng Chính phủ về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hy vọng cuộc chiến chống thuốc giả gặt hái nhiều thành công hơn để mang lại sự an tâm cho người dân.

Theo: TSK số 695